Onkoloji ve Palyatif Bakımda Ergoterapi

Umut vadeden çalışmalara rağmen kanser halen günümüzün en korkulan hastalığı olmaya devam etmektedir. Son yirmi yılda geliştirilen yeni kemoterapi ilaçları, hedefe yönelik akıllı ilaçlar, immünoterapi ve radyoterapi teknolojisindeki yenilikler sayesinde her üç kanser hastasından ikisi hastalıktan kurtulmakta veya tedavilerin bir takım yan etkileri ile beraber uzun yıllar yaşamaya devam edebilmektedir. Tabi ki hastalığın kendisi ve/veya tedavilerin yan etkileri ile uzun süreli sağ kalım hastanın yaşam kalitesini olumsuz yönde etkileyebilmektedir.

Dünya Sağlık Örgütü'nün düşük ve orta gelirli ülkelerde kanserin 2040 yılına kadar %81 oranında artış göstereceğini tanımlamasıyla tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de kanser ve tedavileri ile birlikte kanser rehabilitasyonu ve palyatif bakım ile ilişkili konular daha yoğun olarak ele alınmaya başlandı. Kitabımız; kanser ve aynı şemsiye altında palyatif bakım gerektiren HIV ve AIDS gibi yaşamı tehdit eden hastalıklar ile savaşan bireylerin ergoterapiyi keşfetmeleri ve bu alanda çalışan ergoterapistlerin kullanabilecekleri ergoterapi değerlendirme ve bütüncül müdahale yöntemlerini detaylı inceleyerek tartışmak ve interdisipliner onkolojik rehabilitasyon sürecini ergoterapi bakış açısı ile ortaya koyan güncel bir kaynak oluşturmak için hazırlandı.

Literatür incelendiğinde; insan rollerinin kişiye özel ve karmaşık yapısı nedeniyle kanserli bireyler yaşam şekli ve tercihine bağlı olarak, günlük rollerini yerine getirme ve sosyal katılım açısından farklı kısıtlılıklar ile karşı karşıya kalabilmektedirler. Özellikle ICF'in etkin şekilde kullanılmaya başlanması ile beraber kanserli bireylerin yaşam süresinden çok yaşam şekilleri, yaşama katılımları, yaşamdan beklentileri ve yaşamdan tatminleri önem kazanmış ve bireyin fiziksel ve psikolojik iyi olma halini en üst düzeye çıkarma ve yeni yaşam tarzına uyum sağlama sürecinde problem çözme becerilerini geliştirme rehabilitasyon müdahalelerinin odak noktası haline gelmiştir.

Psikososyal, psikolojik ve fiziksel kısıtlılıklar ile karşı karşıya kalan kanserli ve palyatif bakım ihtiyacı olan bireyler için kitabımız; ergoterapinin temel ilkeleri dahilinde kanser ve ergoterapi, alanda çalışacak ergoterapistlerde olması gereken özellikler, aktivitenin terapötik ve yaratıcı kullanımı, kanserli rehabilitasyonunda kullanılan ergoterapi model ve referans çerçeveleri, anksiyete-stres kontrolü ve gevşeme eğitimi, semptom kontrolü, kansere bağlı yorgunluk, koruyucu ergoterapi ve yeni yaşam tarzı belirleme çalışmaları, günlük yaşam aktiviteleri, kognitif ve psikosoyal beceriler, ortez ve adaptif cihaz kullanımı, uyku, lenfödem, beslenme problemleri, çevresel düzenlemeler, sanal gerçeklik uygulamaları, mesleki rehabilitasyon ve yaşam kalitesi gibi çok farklı alanlarda zengin içeriği ile bilgi sunmaktadır.

Mesleki gelişim, sorumluluk ve etik konularında farkındalık geliştirerek ülkemizdeki onkoloji ve palyatif bakım hizmetlerinde ergoterapi hizmetinin geliştirilmesi ve yaygınlaştırılmasına katkı sağlaması dileğiyle…

Doç. Dr. Meral Huri

Doç. Dr. Sedef Şahin

Ankara, 2021

Umut vadeden çalışmalara rağmen kanser halen günümüzün en korkulan hastalığı olmaya devam etmektedir. Son yirmi yılda geliştirilen yeni kemoterapi ilaçları, hedefe yönelik akıllı ilaçlar, immünoterapi ve radyoterapi teknolojisindeki yenilikler sayesinde her üç kanser hastasından ikisi hastalıktan kurtulmakta veya tedavilerin bir takım yan etkileri ile beraber uzun yıllar yaşamaya devam edebilmektedir. Tabi ki hastalığın kendisi ve/veya tedavilerin yan etkileri ile uzun süreli sağ kalım hastanın yaşam kalitesini olumsuz yönde etkileyebilmektedir.

Dünya Sağlık Örgütü'nün düşük ve orta gelirli ülkelerde kanserin 2040 yılına kadar %81 oranında artış göstereceğini tanımlamasıyla tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de kanser ve tedavileri ile birlikte kanser rehabilitasyonu ve palyatif bakım ile ilişkili konular daha yoğun olarak ele alınmaya başlandı. Kitabımız; kanser ve aynı şemsiye altında palyatif bakım gerektiren HIV ve AIDS gibi yaşamı tehdit eden hastalıklar ile savaşan bireylerin ergoterapiyi keşfetmeleri ve bu alanda çalışan ergoterapistlerin kullanabilecekleri ergoterapi değerlendirme ve bütüncül müdahale yöntemlerini detaylı inceleyerek tartışmak ve interdisipliner onkolojik rehabilitasyon sürecini ergoterapi bakış açısı ile ortaya koyan güncel bir kaynak oluşturmak için hazırlandı.

Literatür incelendiğinde; insan rollerinin kişiye özel ve karmaşık yapısı nedeniyle kanserli bireyler yaşam şekli ve tercihine bağlı olarak, günlük rollerini yerine getirme ve sosyal katılım açısından farklı kısıtlılıklar ile karşı karşıya kalabilmektedirler. Özellikle ICF'in etkin şekilde kullanılmaya başlanması ile beraber kanserli bireylerin yaşam süresinden çok yaşam şekilleri, yaşama katılımları, yaşamdan beklentileri ve yaşamdan tatminleri önem kazanmış ve bireyin fiziksel ve psikolojik iyi olma halini en üst düzeye çıkarma ve yeni yaşam tarzına uyum sağlama sürecinde problem çözme becerilerini geliştirme rehabilitasyon müdahalelerinin odak noktası haline gelmiştir.

Psikososyal, psikolojik ve fiziksel kısıtlılıklar ile karşı karşıya kalan kanserli ve palyatif bakım ihtiyacı olan bireyler için kitabımız; ergoterapinin temel ilkeleri dahilinde kanser ve ergoterapi, alanda çalışacak ergoterapistlerde olması gereken özellikler, aktivitenin terapötik ve yaratıcı kullanımı, kanserli rehabilitasyonunda kullanılan ergoterapi model ve referans çerçeveleri, anksiyete-stres kontrolü ve gevşeme eğitimi, semptom kontrolü, kansere bağlı yorgunluk, koruyucu ergoterapi ve yeni yaşam tarzı belirleme çalışmaları, günlük yaşam aktiviteleri, kognitif ve psikosoyal beceriler, ortez ve adaptif cihaz kullanımı, uyku, lenfödem, beslenme problemleri, çevresel düzenlemeler, sanal gerçeklik uygulamaları, mesleki rehabilitasyon ve yaşam kalitesi gibi çok farklı alanlarda zengin içeriği ile bilgi sunmaktadır.

Mesleki gelişim, sorumluluk ve etik konularında farkındalık geliştirerek ülkemizdeki onkoloji ve palyatif bakım hizmetlerinde ergoterapi hizmetinin geliştirilmesi ve yaygınlaştırılmasına katkı sağlaması dileğiyle…

Doç. Dr. Meral Huri

Doç. Dr. Sedef Şahin

Ankara, 2021