Organik Kimyada Biyotransformasyonlar

Bu kitap organik moleküllerin biyotransformasyonu konusunda yazılmış ilk ve neredeyse tek ders kitabıdır. Yaklaşık yirmi yıllık bir öğretmen-öğrenci diyaloğunun ürünüdür. Doksanlı yılların başından itibaren dünyanın önde gelen üniversitelerinde müfredata girmiştir.

 İlk bölümde enzimlerin tanıtımı ve biyolojiden kimyaya ılımlı bir geçiş amaçlanmıştır. Daha sonra endüstride ve laboratuvarlarda sık kullanılan hidrolitik enzimler ve kırdıkları bağlar anlatılmıştır. Bu sırada saf enzim, canlı hücre ve ham protein özütlerinin biyokatalizör olarak nasıl değerlendirilebildiklerine yer verilmiştir. Ardından biyokatalizörlerle yapılan redoks tepkimeleri açıklanmıştır. Organik kimyada sık kullanılan tepkimeler yanında Baeyer-Villiger, Michael tepkimeleri gibi özel tepkimelerde biyokatalizörlerin nasıl kullanıldığı anlatılmıştır. Hidroliz tepkimelerini ekleme, çıkarma ve sentez tepkimeleri izlemektedir. Sentez tepkimelerinde reaksiyon ortamının organik çözücülerden oluşması, enzimlerin hücrede sağlanan ılımlı tepkime koşulları dışında ve oldukça elverişsiz koşullar altında nasıl etkin katalizörler olabileceği mütevazı ve kolaylıkla anlaşılabilir bir üslup ile anlatılmıştır.

 Enzimatik sentezde ortam mühendisliği kendi başına özgün bir çalışma alanıdır. Bu kapsamda biyokatalizörlerin ve kofaktörlerin yeniden kullanılabilirliğini araştıran enzim immobilizasyonu, kararlılığı artırıcı modifikasyon çalışmaları ve enzim olmayan proteinlere katalitik özellikler kazandırma çabaları da tanıtılmıştır.

 Son kısımda enzim tedarikçileri ve bu enzimleri üreten mikroorganizmaların saklandığı başlıca kültür koleksiyon merkezlerine de yer verilmiştir.

Çevirenler:

Prof. Dr. Ali Fazıl Yenidünya
Prof. Dr. Ali Boztuğ
Arş. Gör. Dr. Serap Çetinkaya
Fizyoterapist Özge Özkaynak